05 خرداد 1394
شهر ری، خیابان فدائیان اسلام، خیابان دیلمان شمالی آستانه مقدسه امامزاده بی بی زبیده (علیها السلام) ـ خیابان فدائیان اسلام زیارتگاه بر بالای تپه کوچکی از خاک بنا شده است. بنای حرم این بقعه در قرن نهم هجری قمری، ساخته شده و لوحی در رواق حرم قرار دارد که متعلق به سال ۱۲۶۸ ه.ق، است و بر روی آن با خط نستعلیق، شرح سفر بیبی شهربانو و دخترش زبیده خاتون و امام زاده قاسم (قاسم ثانی) روایت شده است. در آغاز دوره قاجاریه، سرداب شرقی - غربی با دهلیز ورودی و اتاق مجاور آن در شمال تپه به حرم افزوده و در بالای آن رواق و ایوان ساخته شد. سپس ایوانهای سادهای به سه طرف دیگر حرم افزودند. مکان بیبی زبیده که در کنار گورستانی به همین نام قرار دارد اکنون، در حال مرمت و بازسازی است و زائران بسیاری به زیارت آن می آیند. در این مکان مقبرههای خانوادگی فراوانی وجود دارد که از میان آنها به آرامگاه خانوادگی کریمخان زند و وابستگان می توان اشاره کرد بقعهٔ بىبى زبیده، رى بقعهٔ بىبى زبیده بر بالاى تپه یا تلى کوچک از خاک بنا شده است. بناى اصلى بقعه شامل حرم کنونى است که در قرن نهم هجرى ساخته شده است. در آغاز دورهٔ قاجاریه، سرداب شرقى - غربى با دهلیز ورودى و اتاق مجاور آن در شمال تپه به حرم افزوده شد و در بالاى آن نیز رواق و ایوان ساختند. سپس به سه طرف دیگر حرم، ایوانهاى ساده افزودند و بقعه را به صورتى که اکنون هست در آوردند. لوحهاى به خط نستعلیق در رواق حرم قرار دارد که شرح مسافرت بىبى شهربانو و دخترش زبیده خاتون از کربلا و آنچه را که بر سر این مادر و دختر رفته به طور کامل بیان مىکند درباره شخصیت و شرح احوال بی بی زبیده و مادر مكرمه اش لوح مفصلی به خط نستعلیق عبدالحسین زرین قلم به تاریخ 1286 در خود بقعه نصب شده است . برخی از پژوهشگران معتقدندكه بی بی شهربانو (علیها السلام) تنها دو دختر به نامهای سكینه و فاطمه (علیهما السلام) داشته كه احتمالاً بی بی زبیده (علیها السلام) همان فاطمه ملقب به بی بی زبیده (علیها السلام) است. اَلسَّلامُ عَلَیکِ اَیّتُهَا السَّیِّدَةُ الزَّکیَّةُ، اَلطّاهِرَةُ الوَلِیَّةُ، و الدّاعِیَةُ الحفِیَّةُ، اَشهَدُ اَنَّکِ قُلتِ حَقّاً، وَ نَطَقتِ حَقاً وَ صِدقاً، وَ دَعَوتِ اِلی مَولایَ وَ مَولاکِ، عَلانِیَةً وَ سِرّاً، فازَ مُتَّبِعُکِ، وَ نَجا مُصَدِّقُکِ، وَ خابَ وَ خَسِرَ مُکَذِّبُکِ، و المُتَخَلِّفُ عَنکِ، اِشهَدی لی بِهذِهِ الشَّهادَةِ، لِاَکونَ مِنَ الفائِزینَ بِمَعرِفَتِکِ وَ طاعَتِکِ، وَ تَصدیقِکِ وَ اتِّباعِکِ، وَ السَّلامُ عَلَیکِ، وَ السَّلامُ عَلَیکِ یا سَیِّدَتی وَ ابنَةَ سَیِّدی. اَنتِ بابُ اللهِ المُوتی مِنهُ، وَ المَأخوذُ عَنهُ، اَتَیتُکِ زائِراً، وَ حاجاتی لَکِ مُستَودِعَةً، وَ ها اَنَا ذا اَستَودِعُکِ دینی وَ اَمانَتی، وَ خَواتیمَ عَمَلی، وَ جَوامِعَ اَمَلی اِلی مُنتَهی اَجَلی، وَ السَّلامُ عَلَیکِ وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُه. *** سلام بر تو ای سرور پاک و پاکیزه و ولی من و ای دعوت کننده (به حق) به مهربانی، گواهی دهم که تو حق گفتی و به حق و راستی سخن کردی و (مردم را) آشکارا و نهان به سوی مولای من و مولای خودت دعوت فرمودی رستگار شد پیرو تو و نجات یافت تصدیق کننده ات و نومید و زیانکار شد تکذیب کننده ات و آنکس که با تو مخالفت کرد گواه باش برای من این گواهی را تا من به وسیله معرفت و اطاعت تو و تصدیق و پیروی کردنت از زمره رستگاران باشم و سلام بر تو ای سرور من و ای فرزند آقای من توئی درگاه خدا که از آن درآیند و (معالم دین را)از آن بگیرند آمده ام به درگاهت برای زیارت و حاجتهای خود را به تو سپرده ام و من اکنون به تو می سپارم دینم و امانتم و سرانجام کارهایم و همه آرزوهایم را تا پایان عمرم و بر تو باد سلام و رحمت خدا و برکاتش. آستانه امامزاده بی بی زبیده (علیها السلام) در گورستان عمومی خیابان فداییان اسلام شهر ری واقع شده است. بنای اصلی خشتی و آجری فرم را از آثار قرن نهم هجری دانسته اند که در آغاز دوره دوره قاجاریه سرداب شرقی ،غربی با دهلیز ورودی و اتاق مجاور آن در شمال تپه ایجاد شده و بالای آن رواق و ایوان برپا کرده و سپس ایوانهایی در سه جانب حرم اضافه کرده اند .بر فراز بقعه گنبدی ضربی و بدون تزیین وجود دارد که در سال 1371 توسط اوقاف شهر ری مرمت و باز سازی شده و در طرفین آن راه پله ای جهت ورورد به بقعه به طرزی زیبا ساخته و سنگفرش شده است .تزیینات فضای داخلی حرم شامل مقرنس کاری و نقاشیهای دوران قاجار است .درب خاتم بزرگ در سال 1271 ق به فرمان میرزا محمد صادق قائم مقام ساخته شده که اطراف آن ابیاتی از مرثیه های محتشم کاشانی نوشته شده است . این بقعه جزو آثار تاریخی به ثبت رسیده است. امور بقعه توسط اداره اوقاف شهر ری رسیدگی می شود و محوطه مناسب و دلپذیر بقعه برای زوار و جهانگردان در روزهای هفته آماده است. ضمناً با همکاری اداره اوقاف و نظارت میراث فرهنگی نسبت به نماسازی بدنه اصلی بقعه، لایه برداری از سطوح ایوان داخلی و تثبیت نقاشیهای دیواری دوره صفویه اقداماتی صورت گرفته است اَلسَّلامُ عَلَیکِ اَیّتُهَا السَّیِّدَةُ الزَّکیَّةُ، اَلطّاهِرَةُ الوَلِیَّةُ، و الدّاعِیَةُ الحفِیَّةُ، اَشهَدُ اَنَّکِ قُلتِ حَقّاً، وَ نَطَقتِ حَقاً وَ صِدقاً، وَ دَعَوتِ اِلی مَولایَ وَ مَولاکِ، عَلانِیَةً وَ سِرّاً، فازَ مُتَّبِعُکِ، وَ نَجا مُصَدِّقُکِ، وَ خابَ وَ خَسِرَ مُکَذِّبُکِ، و المُتَخَلِّفُ عَنکِ، اِشهَدی لی بِهذِهِ الشَّهادَةِ، لِاَکونَ مِنَ الفائِزینَ بِمَعرِفَتِکِ وَ طاعَتِکِ، وَ تَصدیقِکِ وَ اتِّباعِکِ، وَ السَّلامُ عَلَیکِ، وَ السَّلامُ عَلَیکِ یا سَیِّدَتی وَ ابنَةَ سَیِّدی. اَنتِ بابُ اللهِ المُوتی مِنهُ، وَ المَأخوذُ عَنهُ، اَتَیتُکِ زائِراً، وَ حاجاتی لَکِ مُستَودِعَةً، وَ ها اَنَا ذا اَستَودِعُکِ دینی وَ اَمانَتی، وَ خَواتیمَ عَمَلی، وَ جَوامِعَ اَمَلی اِلی مُنتَهی اَجَلی، وَ السَّلامُ عَلَیکِ وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُه. *** سلام بر تو ای سرور پاک و پاکیزه و ولی من و ای دعوت کننده (به حق) به مهربانی، گواهی دهم که تو حق گفتی و به حق و راستی سخن کردی و (مردم را) آشکارا و نهان به سوی مولای من و مولای خودت دعوت فرمودی رستگار شد پیرو تو و نجات یافت تصدیق کننده ات و نومید و زیانکار شد تکذیب کننده ات و آنکس که با تو مخالفت کرد گواه باش برای من این گواهی را تا من به وسیله معرفت و اطاعت تو و تصدیق و پیروی کردنت از زمره رستگاران باشم و سلام بر تو ای سرور من و ای فرزند آقای من توئی درگاه خدا که از آن درآیند و (معالم دین را)از آن بگیرند آمده ام به درگاهت برای زیارت و حاجتهای خود را به تو سپرده ام و من اکنون به تو می سپارم دینم و امانتم و سرانجام کارهایم و همه آرزوهایم را تا پایان عمرم و بر تو باد سلام و رحمت خدا و برکاتش. آستانه امامزاده بی بی زبیده (علیها السلام) در گورستان عمومی خیابان فداییان اسلام شهر ری واقع شده است. بنای اصلی خشتی و آجری فرم را از آثار قرن نهم هجری دانسته اند که در آغاز دوره دوره قاجاریه سرداب شرقی ،غربی با دهلیز ورودی و اتاق مجاور آن در شمال تپه ایجاد شده و بالای آن رواق و ایوان برپا کرده و سپس ایوانهایی در سه جانب حرم اضافه کرده اند .بر فراز بقعه گنبدی ضربی و بدون تزیین وجود دارد که در سال 1371 توسط اوقاف شهر ری مرمت و باز سازی شده و در طرفین آن راه پله ای جهت ورورد به بقعه به طرزی زیبا ساخته و سنگفرش شده است .تزیینات فضای داخلی حرم شامل مقرنس کاری و نقاشیهای دوران قاجار است .درب خاتم بزرگ در سال 1271 ق به فرمان میرزا محمد صادق قائم مقام ساخته شده که اطراف آن ابیاتی از مرثیه های محتشم کاشانی نوشته شده است . این بقعه جزو آثار تاریخی به ثبت رسیده است. امور بقعه توسط اداره اوقاف شهر ری رسیدگی می شود و محوطه مناسب و دلپذیر بقعه برای زوار و جهانگردان در روزهای هفته آماده است. ضمناً با همکاری اداره اوقاف و نظارت میراث فرهنگی نسبت به نماسازی بدنه اصلی بقعه، لایه برداری از سطوح ایوان داخلی و تثبیت نقاشیهای دیواری دوره صفویه اقداماتی صورت گرفته است. معرفی آستان مقدس بی بی زبیده (س) این بقعه متبرکه تاریخی در میان گورستان عمومی در خیابان فدائیان اسلام شهر ری واقع شده و معروف به مدفن امامزاده بی بی زبیده فرزند بی بی شهربانو همسر گرامی امام حسین (ع) است .درباره شخصیت و شرح احوال بی بی زبیده و مادر مکرمه اش لوح مفصلی به خط نستعلیق عبدالحسین زرین قلم به تاریخ ۱۲۸۶ در خود بقعه نصب شده است.