آیت الله حاج شیخ مجتبی قزوینی خراسانی(ره) فرزند حجه الاسلام و المسلمین، آقا شیخ احمد تنكابنی، در سال 1318 هجری قمری در قزوین و در خاندانی اهل علم و تقوا از مادری صالحه متولد شد. این بانو دختر مرحوم آیه الله شیخ محمد تنكابنی، مولف فوائد العسكریه می باشد. رحوم شیخ مجتبی، تحصیلات مقدماتی را در شهر قزوین به پایان رسانید و پس از آن در حدود سال 1330 هجری قمری به همراه پدر راهی نجف اشرف گردید و حدود هفت سال در آن سامان مقدس اقامت نمود و از محضر اساتید و عالمان بزرگی مثل سید محمدكاظم یزدی و میرزا محمد شیرازی كسب فیض نمود. سپس شیخ در سال 1337 هجری قمری از عتبات مقدسه به ایران بازگشت و به مدت دو سال در زادگاه خود بماند. در این مرحله از عمر خود بود كه به محضر مربی بزرگ، دانای حقایق و اسرار و عالم به معارف قرآنی، حضرت سید موسی زرآبادی قزوینی كه شوهر خواهر وی نیز بود رسید و با تعالیم او پا به عرصه عوالم انسانیت و شناخت این عوالم نهاد و قدم در راه كسب عالم باطن گذاشت. وی بسیاری از علوم محتجبه را نیز از وی بیاموخت و به ریاضات و مجاهدات شرعی پرداخت و به سیر عوالم الهی روی آورد. شیخ مجتبی قزوینی(ره) پس از گذراندن مراحل یاد شده و بهره مندی كامل از شعب مختلف علوم معقول و منقول و خوپذیری با ریاضات و عبادات، خود انسانی بزرگ و استادی كامل گشت. وی از سال 1347 هجری قمری در حوزه علمیه مشهد شروع به تدریس وتربیت طلاب و فاضلان كرد و بدین ترتیب چهل سال از عمر خویش را در مركز مهم علمی شهر مقدس مشهد صرف این امر نمود. و حاصل این دوره، تربیت دهها تن عالم و فاضل و مدرس و واعظ و محقق است كه در سایه مهر آیین این فرد بزرگ پرورش یافتند. زندگی ایشان همواره ساده بود و از نیازهای خود چشم می پوشید و آنچه راكه می توانست به طالب علمی تنگدست برساند، می رساند و این بود كه شیخ مجتبی قزوینی(ره) كه خود نمونه ای مجسم از تقوی و نفس كشی و اعراض از مال و منال و جاه و مقام بود. شیخ درانجام تكالیف سیاسی واجتماعی به موقع اقدام می كرد و در مبارزات و درگیریها مقدم بود. اشتغال او به عبادات و ریاضات و اذكار و اوراد و استغراق او درعوالم روحی او را از اقدامهای لازم باز نمی داشت. او اصول(سطح و خارج) و فقه و متون مهم فلسفه و فلسفه انتقادی و معارف ناب قرآنی را تدریس می كرد و در كار تربیت طلاب می كوشید. شیوه تدریس او در حكمت و فلسفه بسیار آموزنده و پرورنده استعداد و نشان دهنده راه تفكر اجتهادی در مقام تعقل بود و تدرس اصول و فقه و متون مهم فلسفه و فلسفه انتقادی و معارف ناب قرآنی ایشان زبانزد همگان بود. آثار او را باید بیشتر در زحمات 40 ساله او در تدریس و تعلیم و تربیت شاگردان بسیار دانست. با این وجود مجموعه دست نوشته ها و مكتوبات گرانسنگ حاج شیخ مجتبی قزوینی عبارت است از: 1- بیان الفرقان (به فارسی ) در 5 جلد. جلد اول در موضوع توحید در قرآن. جلد دوم در موضوع نبوت در قرآن. جلد سوم در موضوع معاد در قرآن. جلد چهارم در موضوع عصمت و نیز در ردّ سخنان غزالی در" القسطاس المستقیم" . جلد پنجم در موضوع غیبت، رجعت و شفاعت. 2- رساله درمعرفةالنفس شامل بیان نظریه ارسطویی ونقد آن، نظریه مادیةالحدوث بودن نفس و نقد آن و نظریه مادیین درباره نفس و نقد آن و سرانجام تبیین معرفة النفس قرآنی 3- رساله ای درنقدعلمی و فلسفی اصول یازده گانه ملاصدرای شیرازی در مبانی فلسفه خویش 4- نسخه هایی در برخی علوم غریبه. و سرانجام این عالم بزرگ و انسان قرآنی ، در روز 22ماه ذیحجه سال 1386هجری قمری برابر با 14 فروردین1346هجری شمسی دارفانی را وداع گفت و دعوت حق را لبیك گفت و در ضلع جنوبی غربی صحن عتیق رضوی (رواق فعلی دارالحجه) به خاك سپرده شد.