خُمِیْن یکی از شهرهای استان مرکزی است که در جنوبی‌ترین قسمت این استان و در همسایگی شهرهای شازند، اراک، محلات، گلپایگان، الیگودرز و ازنا واقع شده‌است. زبان و لهجه رایج در منطقه فارسی و در قسمت های جنوبی لری استهمچنین این شهر زادگاه روح‌الله موسوی خمینی، رهبر انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران استشهرستان خمین را در گذشته کَمَره می‌نامیدند و نام خمین از ۲۰۰ سال پیش به مرکز کمره اطلاق می‌شده‌است. در کتاب تاریخ قم به قلم سید جلال‌الدین تهرانی، خمین به صورت واژه «خمی‌هن» نوشته شده‌است. همچنین برخی ریشه نام را «خومیهن» می‌دانند که مرکب از دو کلمه «خو» به معنای خوب و «میهن» به معنای سرزمین است.بخش بزرگی از ایران در متون جغرافیای اسلامی به نام عراق عجم نامیده شده‌است. بعدها قسمت وسیعی از عراق عجم را تیمره نام نهادند. از منابع محدود چنین بر می‌آید که شهرت تیمره و خمین، پیش از اسلام و قرون اولیه اسلامی بیش از دوره‌های بعد بوده است و آخرین منابعی که در آن از تیمره نام برده شده مربوط به قرن پنجم و هفتم هجری است و پس از آن تا چهار صد سال منابعی که روشنگر وضعیت ناحیه باشد در دست نیستبرخی خُمین را معرب هُمایون می‌دانند. بر پایهٔ اسطوره‌های ایرانی این شهر به دست همای دختر بهمن ساخته شد متوسط بارندگی در خمین ۵/۳۱۰ میلی‌متر است که سال ۸۱-۸۰ با بیش‌ترین مقدار بارندگی ۲/۴۸۶ میلی‌متر و سال ۷۸-۷۷ با ۰/۱۴۴ میلی‌متر کم‌ترین میزان بارش سالیانه در شهر ثبت شده است. میانگین سالانه دمای خمین ۴/۱۲ درجه سانتی گراد است. ماه تیر با میانگین ۲/۲۵ درجه سانتی گراد گرم‌ترین و ماه دی با میانگین ۳/۰ درجه سانتی گراد سردترین ماه سال است. میانگین رطوبت سالیانه خمین ۵۱در صد است. ماه دی با میانگین ۶۳ درصد مرطوب‌ترین و ماه شهریور با میانگین ۲۸ درصد خشک‌ترین ماه سال است. باد غالب خمین، شمال غربی (۲۷۰ درجه) غربی و بیش‌ترین سرعت باد ثبت شده ۹۰ کیلومتر در ساعت در اردیبهشت ۱۳۸۱ و فروردین ۱۳۸۲ گزارش شده است. اقلیم خمین بر اساس روش دومارتن نیمه خشک و بر اساس روش آمبرژه نیمه خشک و سرد است. زبان و لهجه رایج در منطقه فارسی و در قسمت های جنوبی لری است از جمله گردشگرگاه‌های خمین می‌توان به تیمچه بازار خمین، مسجد جامع خمین و قلعه سالار محتشم، باغ شهابیه و امامزاده ریحان اشاره کرد.[۱۲] از جاذبه‌های گردشگری و فرهنگی تاریخی، مذهبی شهر خمین می‌توان به غار مسکونی زاغه بزرگ رباط علیابا قدمت بیش از 12000 سال و تخته سنگهای با خط کوفی والوند رباط و پارک جنگلی و کوه بوجه، قلعه سالار محتشم، عمارت کشاورز صدر (روستای جعفرآباد)، موزه مردم‌شناسی، شبستان مسجد جامع، بازار سرپوشیده، باغات گل، سنگنگاره‌های تیمره، امامزاده خدیجه خاتون (روستای حشمتیه)، کبوتر خانه‌ها، حسینیه آقا خان، آسیاب آبی، محراب فضل و یحیی، امامزاده حسن (روستای طیب آباد) بیشه علی شهر قورچی باشی (منطقه حفاظت شده الوند)، امامزاده سلیمان و ابوالفتح (روستای دهنو)، بقعه محمد مالک اشتر (روستای گوشه محمد مالک)،بقعه آقا سید علی (روستای پشتکوه)، غارهای انجدان، بقعه شاه قلندر و شاه قریب، کاروانسرای شاه عباسی، کارخانجات نخ طلا، امامزاده ابوطالب، امامزاده اسماعیل، امامزاده عبدالعلی (روستای ریحان)، امامزاده عبداله (روستای گودرز)، امامزاده اهل ابن علی درکیلومتر ۲۰ جاده خمین_اراک (روستای امامزاده)،و... اشاره کرد. پیشهٔ اکثر مردم خمین کشاورزی و دامپروری است[نیازمند منبع]. از محصولات خمین لوبیا، عسل، انگور، سیب زمینی و پیاز، لبنیات، خشکبار، همچنین مرغوبترین زعفرانهای دنیا را می‌توان نام برد. همچنین از روستاهای این شهرستان می‌توان به روستای سکانه ،اسفنجه،ککه،فرفهان،میوران،دانیان ،جعفرآباد، رباط علیا، رباط مراد،اشوقه، ریحان، گوشه محمد مالک، گلدشت (شهابیه)، فرنق، ورآباد، میشیجان، خوگان، خراوند، دهنو، پشتکوه، حشمتیه، حاجی آباد، خان اباد، نیشهرو... اشاره نمود. شهر خمین زادگاه سید روح الله خمینی است. بیت قدیمی وی در این شهرستان واقع است. این بیت وسعت زیادی دارد و از چندین حیاط تشکیل شده‌است که از طریق حوض‌هایی به شکل دایره، قلب و مانند از همدیگر تفکیک می‌شوند.