علویجه شهری است در بخش مهردشت نجفآباد استان اصفهان. این شهر در 60 کیلومتری اصفهان قرار دارد.این شهر جمعیتی بالغ بر یازده هزار نفر دارد. در دهههای اخیر میوه هلوی علویجه مشهور بوده است. بیشتر جوانان آن در کارخانهها شاغل هستند . این شهر دارای دو دانشگاه پیام نور و جامع علمی کاربردی، دو هنرستان کاردانش، یک هنرستان فنی و حرفهای، دو کانون فرهنگی، دو دبیرستان و دو آموزشگاه راهنمایی تحصیلی و ۴ مدرسه ابتدایی دخترانه و پسرانه میباشد. اگر چه قرائن و مدارکی همچون خرابههای مساکن قدیمی و قنوات دائر و بایری که مدت زمان طولانی از حفر آن میگذرد دال بر قدمت و سابقه تاریخی علویجهاست ولی به علت در دسترس نبودن مدارک کتبی نمیتوان در مورد قدمت آن با صراحت اظهار نظر نمود. وجود دو نقطه، یکی معروف به قلعه گبری که خرابههای آن بر فراز یکی از تپههای اطراف علویجه وجود دارد و دیگری، قلعهای معروف به قلعه سنگی در جوار کوه امامزاده شاه شمس الدین محمد (ع)، میتواند نشانگر قدمت این شهر تا قبل از ظهور اسلام باشد. از دیگر دلایل قدمت شهر علویجه وجود خرابههایی معروف به سرخالهاست که در آن آثار و بقایای مساکن قدیمی به خوبی مشهود است. این محل در طول زمان به سمت شرق و به محلی که معروف به دربند است منتقل شده. بنا به گفته اهالی، دربند همان محلی است که در موقع حمله افغانها مورد هجوم آنان قرار گرفتهاست. پس از خرابی دربند، بازماندگان حمله افغانها در دو محل دیگر سکنی گزیدند که بعدها در طول زمان به ده بالا و ده پایین معروف شد. در ادوار تاریخی بعد (احتمالاً دوره افشایه) به منظور امنیت ساکنین و نیز استقرار نیروهای نظامی جهت جلوگیری از حمله مهاجمین قلعهای معروف به قلعه نادری ساخته شد که بقایای آن در بافت قدیمی شهر علویجه موجود است. سپس در جوار آن قلعههای دیگری به نامهای قلعه کهنه و قلعه پایین بنا گردید. در منطقه علویجه از دوره صفویه آثاری بر جای ماندهاست که از آن جمله میتوان کاروانسرای عباسی واقع در روستای هسنیجه را نام برد. پس از گذشت مدتی از سکونت جمعیت در داخل قلعههای فوقالذکر، به دلیل افزایش جمعیت و و نیز حکمفرمایی امنیت نسبی، علویجه خارج از قلعهها گسترش فیزیکی داشته که بیشترین گسترش به طرف غرب صورت گرفتهاست. از مهمترین آثار باقیمانده در این شهر از دوران گسترش خارج از قلعهها مسجد بزرگ یا مسجد جامع است که هنوز در قسمت بافت قدیم علویجه وجود دارد. زبان و نژاد مردم آن:زبان مردم علویجه زبان فارسی است و در آن از لغات اصیل فارسی استفاده می شودو لهجهای بسیار شبیه لهجه اصفهانی دارند. نژاد مردم علویجه از نوع آریایی سفید پوست است و مردم علویجه غالباً از مهاجران اطراف اصفهان هستند که به علت آب کافی ای که در زمانهای گذشته داشته است به آنجا مهاجرت کردهاند. اما امروزه به دلیل استفاده نادرست از آب بسیار خشک و کم آب شده است. . تاکنون تعداد هفت خانه و بنای تاریخی در سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسدهاند که ذیلاً معرفی میگردند: ۱. خانه سید ابوالفضل رفیعی (دوره قاجاریه، شماره ثبت ۱۶۳۱۰) ۲. خانه محمدباقر زمانی (دوره قاجاریه، شماره ثبت ۱۶۳۱۲) ۳. خانه حسن شفیعی (دوره قاجاریه، شماره ثبت ۱۷۰۳۴) ۴. مسجد نبی اکرم (دوره قاجاریه، شماره ثبت ۱۸۱۰۵) ۵. خانه حسین زمانی (دوره قاجاریه، شماره ثبت ۱۸۳۹۰) ۶. حمام گوده (دوره قاجاریه، شماره ثبت ۱۸۷۷۲) ۷. خانه فضل اله زمانی (دوره قاجاریه، شماره ثبت ۱۵۱۷۹)[۲] ۸. غار سنگریز که به تازگی به ثبت رسیده است ==جاذبههای گردشگری == غار سنگریز: در شمال غربی اصفهان، در ۱۵ کیلو متری شرق علویجه قرار گرفتهاست. با ورود به محیط تاریک غار و طی یک مسیر مارپیچ کوتاه و با شیب ملایم، به اولین تالار غار میرسیم که ستونهای آهکی زیبای استلاگمیت و استلاکیت در آن خودنمایی میکند و قندیلهای بزرگ با ساختاری گل کلمی شکل در همه جا به چشم میخورد. در سکوت و تاریکی وهم انگیز غار صدای ریزش قطرات آب که از سقف غار میچکد، شنیدنی است. در کل غار حدود ۶ یا ۷ تالار وجود دارد که به جز یکی از آنها که سنگی است، مابقی آنها تماماً پوشیده از قندیلهای آهکی از جنس کلسیت و آرگونیت میباشد. برای ساخته شدن هر سانتی متر از این ستونهای آهکی مدت زمان زیادی سپری گشتهاست. این غاردر آهکهای دوران کرتاسه ازدورههای زمینشناسی واقع شدهاست و متعلق به حدود ۲۵۰ میلیون سال پیش مس باشد. ولی مسلماً غار در زمانهای بعدی و شاید در جریان کوه زایی اخیر یا به دلیل وجود جریانهای آبهای زیر زمینی ایجاد گردیدهاست. در ضمن کف غار پوشبده از خاک رس است که از انحلال آهکهای فوقانی است. جانوران غار خفاشها و مارها هستند و و به دلیل نبودن نور کافی، غار فاقد پوشش گیاهی میباشد