موزه مردم‌شناسی بیرجند در سال 1372 از سوی میراث فرهنگی و پس از موزه باستان‌شناسی به بهره‌برداری رسید. این موزه در طبقه همکف عمارت مرکزی اکبریه واقع شده ‌که هدف اصلی از تشکیل آن علاوه بر پیوند نسل جوان با سنت‌ها و آداب گذشته ، شناساندن و معرفی سنت‌ها و فرهنگ‌های بومی منطقه‌ای و شناخت ارزش‌های اقتصادی، اجتماعی، فنی و فرهنگی ابزار، اشیا و آداب و رسوم به مردمی است که آنها را به کار می‌گرفته و می‌گیرند. موزه مردم شناسی پیوندی را بین نسل جدید و گذشته پرافتخار نسل قدیم و پیشینیان برقرار می‌کند و از مهم‌ترین بخش‌های آن می‌توان به بخش مراسم عروسی، قالی‌بافی، پارچه‌بافی، سفالگری، عطاری، دستاسی و آهنگری که در قالب 28 عدد مجسمه به نمایش گذارده شده‌اند اشاره کرد. قدمت بعضی از اشیای این موزه مثل شیشه‌های عطاری، قیچی و شانه آرایشگر، وسایل کفاشی و ... به بیش از یک قرن می‌رسد. در اینجا مجموعه ای از غرفه‌های مورد علاقه مردم یعنی غرفه‌های مراسم عروسی، کشاورزی، سبدبافی، سفالگری، عطاری، کفاشی، آهنگری، حکیم باشی، سلمانی، نخ ریسی و پارچه بافی وجود دارد. بسیاری از مشاغل و حرف به نمایش گذاشته شده در این موزه از بین رفته‌اند و برخی دیگر نیز رو به اضمحلال و نابودی هستند. نکته جالب توجهی که در جای جای این موزه به چشم می آید زندگی ساده و بی تکلف مردم است. موزه باستان‌شناسی بیرجند در سال 1374 دوباره طراحی و از نو توسعه و تجهیز شده است.