زبان فارسی و دورنمای تاریخی وگسترش آن را در بیرون مرزها و در سرزمین‌هایی چون شبه قاره بالکان، شبه قاره هند، اسپانیا، ارمنستان، و آسیای میانه می‌توان بازاندیشی کرد.خاستگاه همگونی‌های واژگانی و ساختاری زبان فارسی با دیگر زبان‌ها و گسترش زبان فارسی در سرزمین‌هایی چون هند، پاکستان، ترکیه، بوسنی و هرزگوین، آلبانی،‌ صربستان، کرواسی، مونته‌نگرو، و مقدونیه را می‌توان از دیدگاه‌های «تاریخ طبیعی» و «تاریخ اجتماعی» بررسی کرد. شبه جزیره بالکان سرزمینی واقع در جنوب شرقی قاره اروپا است. این منطقه کشورهای حوزه یوگوسلاوی سابق ( صربستان، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، مقدونیه، اسلوونی، مونته نگرو، کوزوو) ، یونان، آلبانی، بلغارستان، رومانی و قسمت اروپایی کشور ترکیه را در بر میگیرد. با وجود آنکه میان ایرانیان و مردم این منطقه به دلیل بعد جغرافیایی هیچگاه ارتباط مستقیمی وجود نداشته است و به لحاظ شرایط جغرافیای طبیعی، اجتماعی، سیاسی، مذهبی و اقتصادی تفاوتهای بسیاری بین ایران و بالکان وجود دارد، بخش هایی وسیعی از شبه جزیره بالکان ( بویژه بوسنی و هرز گوین، آلبانی و قسمتی از شبه جزیره تراکیا که در ترکیه واقع شده است ) برای قرن های متمادی در حوزه نفوذ زبان و ادبیات و فرهنگ ایرانی قرار داشته است.