موزه عروسک بیرجند موزه عروسک بیرجند در راستای اهداف پروژه بین‌المللی ترسیب کربن به وجود آمد. این پروژه با هدف بیابان‌زدایی، توسعه مدیریت مشارکتی، احیای منابع طبیعی، توسعه پایدار روستایی و افزایش جذب کربن (ترسیب کربن) برای مقابله با گرمایش زمین طراحی شد. موزه عروسک با حمایت از زنان روستایی و عرضه کردن عروسک‌های دست‌ساز آنها برای فروش به معیشت‌شان کمک کرد. عروسک‌های دست‌ساز عروسک‌هایی هستند که در گذشته مادربزرگ‌ها برای کودکان می‌ساختند. ساختار این عروسک‌ها متاثر از فرهنگ و باورهای بومی هر منطقه است. «دوتوک» که نام عروسک محلی خراسان جنوبی است، از مواد طبیعی و قابل بازیافت در طبیعت درست شده است. هر کدام از این عروسک‌ها قصه خود را دارند که به عروسک سنجاق شده است. روایتگر این قصه، زنی است که آن را برای دخترش درست کرده است. در گذشته همین عروسک‌‌های ساده اما پر قصه، بازیچه کودکان این سرزمین بوده‌اند. این هنربومی برای مردم منطقه ایجاد معیشتی شده تا بهره‌برداری از منابع طبیعی کمتر شود. هرکدام از شما که به استان خراسان جنوبی سفر می‌کنید با خرید این محصولات از مهاجرت روستاییان به شهر جلوگیری کرده و در حفظ منابع طبیعی نیز قدمی برداشخانه فروتنی در خیابان منتظری شهرستان بیرجند و در استان خراسان جنوبی واقع‌شده است. قدمت این بنا به اواخر دوره‌ی قاجار مربوط می‌شود. در این خانه‌ی تاریخی و زیبا موزه‌ای به نام موزه‌ی عروسک بناشده است که عروسک‌های محلی و قدیمی در آن به نمایش گذاشته می‌شود. این اثر در تاریخ 25 اسفند سال 1380 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شدته‌اید. در سفرتان به بیرجند و دیدن جاهای دیدنی این شهر تاریخی اگر به محله‌ی چهاردرخت بیرجند رفتید حتما به خانه فروتنی بیرجند ( موزه عروسک ) سر بزنید.در جاهای مختلف این محله تابلو موزه عروسک را می توانید ببینید . خانه فروتنی بنای قاجاری است که به موزه تبدیل شده است .خانه فروتنی در خیابان منتظری شهرستان بیرجند و در استان خراسان جنوبی واقع‌شده است. قدمت این بنا به اواخر دوره‌ی قاجار مربوط می‌شود. در این خانه‌ی تاریخی و زیبا موزه‌ای به نام موزه‌ی عروسک بناشده است که عروسک‌های محلی و قدیمی در آن به نمایش گذاشته می‌شود. این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند سال ۱۳۸۰با خانه فروتنی بیرجند ( موزه عروسک )شمارهٔ ثبت ۵۰۵۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.بازسازی این بنای تاریخی از ۲۵ اردیبهشت سال جاری آغاز شده است.اعتبار هزینه شده برای مرمت و بازسازی این خانه تاریخی را ۵۰ میلیون تومان و از محل بودجه های ملی اعلام شده است. در این عملیات بام سازی بنا، گچ کاری دیوارها، کف سازی و استحکام بخشی و… برای دو اتاق در طبقه بالای ساختمان انجام شده است.معماری این فضا براساس معماری کویری بنا شده است که شامل سقف های دو پوسته و ایوان ها و تزئینات آجرکاری و پنجره هایی با طاق های کوچک و فرورفته است که مانع تابش مستقیم خورشید در شهر های کویری می باشد.طراحی آجر کاری،به صورت آجر های خطایی و نظامی استفاده شده است. در حال حاضر خانه تاریخی فروتنی با افتتاح مجموعه موزه های تاریخی طبیعی و موزه خصوصی فسیل احیاء شده است واتاق های مرمت شده هم دراختیار بخش خصوصی و موزه قرار می گیرد.شما می توانید از تمامی عروسک های محلی و قدیمی کشور بازدید کنید.خانه تاریخی فروتنی در محدوده بافت تاریخی شهر بیرجند واقع شده و جزو آثار تاریخی با ارزش دوره قاجار تا پهلوی است. خیابان منتظری ۱۳، کوچه شهید کرمانی، پ ۳۳ موزه عروسک‌های دست ساز بومی خراسان جنوبی در بیرجند محلی برای عرضه تولیدات هنری زنان روستایی و عشایر است. ساختار این عروسک‌ها متاثر از فرهنگ و باورهای بومی هر منطقه است و معروف‌ترین نوع عروسک در این موزه "دوتوک" از روستای تاجمیر نام دارد. به دلیل اینکه روستای تاجمیر نهبندان اولین روستای عروسک‌ساز کشور بوده، این نام در سطح کشور شناخته شده است. عکس: مجتبی گرگی