گیاه چویریا چویل متعلق به خانواده چتریان و دارای حدود سی و پنج گونه در سرتاسر دنیاست که حدود هفت گونه از آن در ایران رویش دارد. این گیاه که بومی و خاص منطقه غرب ایران است از دیرباز به صورت سنتی و با افزودن به مواد لبنی به خصوص روغن، با ایجاد طعم بسیار مطبوع از فاسد شدن آن جلوگیری و با قرار دادن آن در لابلای گوشت برای مدتی آن را نگهداری می کرده است. چویل در زندگی عشایری و روستایی برای خوش عطر نمودن بعضی مواد غذایی و خوش بو نمودن مشک های تازه استفاده دارد و همچنین از این گیاه برای ضدعفونی کردن فضای محل زندگی نیز استفاده می کنند /متاسفانه عمر چویل یک ماه بیشتر نیست و این گیاه همانند کرفس وحشی، تره کوهی و بن سرخ، که همگی روزگاری در "کوه دنا" به فراوانی یافت می شد به دلیل مصرف بی رویه و عدم وجود برنامه محافظت از محیط زیست رو به نابودی است/ گیاه چویر بهترین ماده برای تولید عطر و كرم است. از یك كیلوگرم بوته سبز چویر 12صدم درصد اسانس به دست می آید و گلهای بازنشده چویر در معطر كردن روغن حیوانی و دیگر فرآورده های لبنی كاربرد زیادی دارد. تحقیقات نشان می دهد كه درگیاه چویل ماده مؤثر و نگهدارنده قوی برای مواد لبنی وجود دارد.چویر همچنین در درمان بسیاری از بیماریهای گوارشی نیز كاربرد دارد.