نیاز انسان به داشتن مقیاسها و همچنین استفاده از ابزار و ادوات سنجش از بدو تشکیل جوامع انسانی مطرح بوده است، چرا که او باید رابطه فیمابین خود و طبیعت اطرافش را تنظیم می کرد. اگر کشاورزی می کرد باید ضمن کسب آگاهیهایی از دگرگونیهای فصلی نسبت به سطح تعیین حدود اراضی نیز اقدام می کرد، به هنگام دادو ستد نیز لاجرم معیارها و مقیاسهایی برای کالاهایش منظور می نمود، و اگر سرپناهی برای خود ایجاد می کرد، لازم بود به رعایت مقیاسهایی خویشتن را مقید سازد. قطعا گردآوری برخی از ابزار و ادوات قدیمی سنجش در یک مجموعه می تواند روشنگر نحوه ایجاد و تکامل چنین فن آوری کیفی توسط گذشتگان باشد. در موزه سنجش انواع ادوات مقیاس توزین از قبیل ترازوهای ظریف زرگری تا قپانهای بزرگ میادین بار مربوط به قرون گذشته، سنگ وزنه ها و پیمانه های نفتی، وسایل مربوط به علم نجوم و اخترشناسی مانند اسطرلاب و کره سماوی، ابزارهای سنجش مربوط به علم هواشناسی و قطب نماها و سایر مقیاسهای دیگر به نمایش گذاشته شده است. همچنین یک تنه درخت ۵ میلیون ساله متعلق به دوره پلیوسن از دوران زمین‌ شناسی نوزیستی نیز در این موزه نگهداری می ‌شود. این تنه درخت متعلق به دوره پلیوسن از دوران سنوزوئیک آخرین دوره زمین‌ شناسی بوده، یکسال پیش از سوی یک زمین شناس محلی در پارس ‌آباد مغان، خریداری و به تبریز منتقل شده است. جنس این درخت با گذشت زمان تبدیل به سنگ سیلیسی شده و حالت فسیلی و سنگواره ‌ای پیدا کرده است. وجود پمپ بنزین 100 ساله در موزه سنجش تبریز از دیگر ادوات جالب است که نمونه ای ازاولین پمپ های بنزین موجود در ایران می باشد. یکی از اشیای مهم و دیدنی موزه، ساعتی برنزی ریخته گری شده ایست که با طلا روکش گشته است. این ساعت در قرن 17 میلادی در شهر کان از شهرهای کشور فرانسه ساخته شده و مزین به تصویر سزار اگوست، از امپراتوران روم باستان است. در زیر مجسمه سزار در روی ساعت، نام دو شهر ترابیا و ترازیمنس که از شهر های مهم دوران روم باستان است نقش شده اند. در ساخت این مجسمه، سزار با لباس و یراق آلات کامل جنگی ایستاده و تصویر وی قدرت و ابهت و توانمندی یک امپراتور را نشان می دهد. موزه سنجش تلاش کرده بخشی از این گونه ابزار آلات را در معرض تماشای مردم و پژوهشگران قرار دهد. این موزه در فضای دل انگیز خانه تاریخی سلماسی تبریز، بنا شده در دوره قاجار و ثبت شده در آثار ملی کشور (به شماره 1862) تاسیس شده است. ساختمان در سه ضلع حیاط (عرصه 650 متر مربع) در دو طبقه با زیربنای 875 مترمربع بنا گردیده است.