عصار خانه شاهی کارخانه های روغن کشی سنتی را عصاری یا عصارخانه می گویند و بازار اصفهان دارای بزرگ ترین و مهمترین عصارخانه های ایوان است. عصاری های اصفهان از نظر معماری و فنون اندیشمندانه که در آن به کار رفته، بسیار ارزشمند هستند. یکی از این عصارخانه، عصارخانه ی شاهی است که مربوط به عصر صفوی، قرن 11 هجری قمری و در زمان شاه عباس اول بوده است. و احتمالا هم زمان با " مدرسه ی ملا عبدالله " ساخته شده است. این عصارخانه در جوار بازار تفنگ سازها قرار دارد و زیر نظر شهرداری اصفهان بازسازی شده است. لوازم تولیدی این عصارخانه خوشبختانه تا حد زیادی سالم و دست نخورده باقی مانده است. و دکان های مجاور آن به فروش روغن تولیدی همین عصارخانه مبادرت می کردند. دانه های روغنی که در این عصارخانه به کار می رفته و مورد روغن کشی قرار می گرفته معمولا کنجد، پنبه دانه، خشخاش، آفتاب گردان و ... بوده است عصارخانه شاهی و عصارخانههای دیگر، بناهای کم اهمیتی نبوده و نیستند. در واقع، همان گونه که امروز قلب صنعت ایران در دستهای اصفهان میتپد، در زمانهای گذشته نیز از لحاظ صنعتی، مقام نخست را دارا بوده است. اگرچه در کاشان و برخی دیگر از شهرهای کویری نیز میتوان عصارخانههایی یافت، اما بدون شک، معروفترین عصارخانهها متعلق به اصفهان است. چهار عصارخانه کوچه جهودها، شیخ بهایی، شاهی و پاسنگ در اصفهان باقی است. عصارخانه (حصارخانه) در شهرهای قدیم ایران، به آسیابهای مخصوصی اطلاق میشد که از آنها برای خرد کردن مواردی چون سنگ و زردچوبه و فلفل و امثال آن استفاده میشد. عصارخانه عبارت از محوطهای بود که در وسط آن، دو قطعه سنگ گرد بر روی هم قرار داشت و این دو قطعه سنگ، از یک طرف با اهرمی به یک رأس چهارپا، مثل الاغ یا شتر یا قاطر یا اسب متصل بود. با حرکت کردن حیوان، که به صورت دورانی صورت میگرفت، سنگ رویی آسیاب به حرکت درمیآمد و با گردش این سنگ، آنچه از موادی که به وسط سنگ مزبور ریخته میشد، نرم میگردید. شگفت انگیزی نحوه عملکرد عصارخانهها و همچنین منحصر به فرد بودن آن، سبب شده عصارخانه به عنوان یکی از جاذبههای بکر گردشگری کشور به شمار آید؛ با این وجود، آنچنان که شایسته این مکانهای شگفت انگیز است، تا کنون تلاشی برای معرفی آنها در سطح جامعه صورت نگرفته استعصارخانه (حصارخانه) در شهرهای قدیم ایران، به آسیابهای مخصوصی اطلاق میشد که از آنها برای خرد کردن مواردی چون سنگ و زردچوبه و فلفل و امثال آن استفاده میشد. در گذشته به کسی که از دانههای روغنی نظیر: خشخاش، کیکج (منداب)، بیدانجیر (کرچک)، برزک، کافشه و ... روغن میگرفته است، عصار و به این شغل، عصاری میگفتند. در قدیم، عصاری یکی از مشاغل مهم بشمار میرفته است. به عقیده باستانشناسان و بر حسب قراین و شواهد به دست آمده، تولید روغن از دانههای گیاهی در ایران از حدود 7 هزار سال پیش وجود داشته و به صورت ابتدایی و با ابزارهای ساده تهیه میشده است. استفاده از روغن تولید شده از عصارخانهها در مساجد، مکتب خانهها و منازل باعث شده بود که این بناها نزد مردم، محترم و مقدس باشند. درباره تقدس عصارخانه نزد مردم، گفته شده که چون تیرهای چوبی عصارخانه معمولاً 10 تا 12 متر طول داشتند و جابجایی و حرکت دادن آنها در کوچههای تنگ و پرپیچ شهر دشوار بوده است، هر جا که حرکت تیر چوبی با دیوار یا مانعی برخورد میکرده است، آن جا را تخریب میکردند. این خسارتها نه تنها اعتراضی از جانب مالکان ساختمانها و عمارتها به همراه نداشت، بلکه صاحبخانه، این تخریب را مبارک قلمداد میکرد و به خاطر آن، سور (مهمانی) میداد. «عصارخانه شاهی» اصفهان با مساحت تقریبی 500 مترمربع و زیربنای 850 متر مربع، یکی از آثار مهم تاریخی و گردشگری اصفهان است که در بازار بزرگ اصفهان، در ابتدای بازار مخلص (بازار مرکزی طلا) قرار دارد. از سال 1340 تا سال 1349 برای حرکت دادن تیر بزرگ و چرخش سنگ آسیاب، از موتور برق استفاده شده و بعد از آن زمان، به دلیل صنعتی شدن این حرفه و وجود تجهیزات مکانیزه، ادامه کار مقرون به صرفه نبوده و عصارخانه به مدت 30 سال تعطیل شده است؛ تا اینکه در سال 1379 سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان، عصارخانه را از مالک اعیانی آن خریداری و از سال 1380 تا 1382 اقدام به مرمت و ساماندهی آن نموده است