غلامعلی پورعطایی درباره نغمه«نوایی نوایی» گفته است: «نوایی» بیشتر از نغمات دیگر سرزمین خراسان اجرا شده و بر سر زبان‌ها افتاده از این روست كه مردم مناطق مردم كشور من با آن آشنایی دارند. «نوایی» از مقام‌هایی است كه در زمان امیرعلی شیر نوایی ساخته شده است. زمانی كه امیرعلی شیر نوایی دانشمند، شاعر و وزیر سلطان حسین بایقرا قصد می‌كند به دیدن عبدالرحمان جامی برود برای استقبال از او نغمه‌ای را می‌سازند كه به«نوایی» مشهور می‌شود. اصل این شعر از طبیب اصفهانی است كه در آن زمان برای اجرای«نوایی» چند بیت را متناسب با آنچه مد نظرشان بوده،اضافه كرده‌اند. این ماجرا در اواخر قرن 9 هجری قمری اتفاق افتاده است. گروهی كه قرار بوده به استقبال امیرعلی شیرنوایی بروند این نغمه را تمرین می كنند و برای پیشواز به منطقه‌ای بین محمود‌آباد و لنگر می‌روند كه تقریبا در فاصله 18 كیلومتری تربت جام به سمت مشهد قرار دارد. وقتی امیرعلی شیر نوایی به آنجا می‌رسد از اسب پیاده می‌شود و همراه با استقبال كنندگان پیاده تا محصل تدریس مولانا عبدالرحمان جامی می‌رود كه در طی این مسیر مقام«نوایی» نیز اجرا می‌شود. «نوایی» همانطور كه در شعر آن می‌شنویم یک داستان عارفانه است؛‌ این عرفان را در سراسر شعر حس می‌كنید وقتی كه می‌گوید«بنازم به بزم محبت كه آنجا/ گدایی به شاهی مقابل نشیند». ‌هر شعری موسیقی خاصی را می‌طلبد و این موسیقی با وزن و مفاهیم شعر ارتباط مستقیم دارد. در مورد«نوایی» نیز به همین ترتیب است و از همین رو است كه پس از گذشت صدها سال همچنان«نوایی» به شكل اولیه‌اش اجرا می‌شود. ‌«نوایی» در كل خراسان اجرا می‌شود و از دو بخش نوازندگی نوایی و خوانندگی نوایی تشكیل شده است. در موسیقی دوتار تركمن نیز نوایی اجرا می‌شود ولی آواز آن همان آواز نوایی اصیل نیست؛ چرا كه آواز نوایی فقط خاص خراسان و البته به طور ویژه جنوب خراسان است.