پیشینه ی دریانوردی در خلیج فارس به گذشته های بسیار دور دست کم دو هزار سال پیش از میلاد باز می گردد. مردمان تمدن هایی مانند سومر و عیلام مسیر خود را بین میان رودان و موهنجودارو در دره ی سند را از طریق این پهنه ی آبی می پیمودند. بررسی ها ی اخیر نشان می دهد که فنیقیه ها ابتدا در جزیره ها و سرزمین های پیرامون خلیج فارس زندگی و دریانوردی می کردند. در دوره ی هخامنشیان، داریوش اول از دریانوردان برجسته ی ایرانی، فنیقیه و ساتراپ های یونانی نشین امپراتوری پارس، خواست تا برای کشف سرزمین های جدید به دریانوردی در دور دست ها بپردازند که در نتیجه شناخت ایرانیان از خلیج فارس گسترش یافت. بر اساس یکی از کهن ترین اسناد درباره ی دریانوردی در خلیج فارس که به سده ی چهارم قبل از میلاد مربوط می شود در می یابیم که دریانوردی به نام نئارخوس در یازدهمین سال فرمانروایی اسکندر مقدونی و به دستور او سفر دریایی خود را آغاز کرده و در این سفر از دهانه ی رود سند به دهانه ی تنگه ی هرمز می رود و پس از عبور از خلیج فارس در ساحل رود کارون لنگر می اندازد. در این سفر چند دریانورد ایرانی او را همراهی می کردند. نئارخوس سفرنامه ای از سفر 146 روزه ی خود نوشته است که چکیده ای از آن باقی مانده است. او در این سفرنامه به فانوس های دریایی بزرگ و شگفت انگیزی در خلیج فارس اشاره کرده است. انسان از گذشته های دور علاقه مند به شناخت دریا و کشف اسرار عمق آن بوده است. پیشینه ی دریانوردی در دنیا نشان می دهد که فنیقه ها، یونانی ها، مصری ها، چینی ها، هندی ها و ایرانی ها از نخستین مردمانی بودند که به دریانوردی پرداختند. در حدود 2300 سال پیش متیس دریانورد و اخترشناس یونانی با کشتی از دریای مدیترانه گذشت و در اقیانوس اطلس تا نزدیکی های مدار قطب شمال پیش رفت از آن پس انسان به سفرهای دریایی بسیاری دست زد. در قرن های چهارم و پنجم هجری معادل دهم و یازدهم میلادی دریانوردان عرب و ایرانی به سفرهای دور دریاها رفتند و گذشته از هند به سرزمین هایی همچون جاوه، سوماترا و چین رسیدند. آنان از راه مطالعه ی خشکی ها و دریاها آگاهی های جدیدی به دست آوردند و با این آگاهی های جدید ترکیبی از جغرافیای قدیم یونانی و ایرانی و هندی را فراهم کردند.