در یكی دو سال گذشته نام ماده مخدر جدیدی در رسانه‌ها و توده‌های مردم برده می‌شود كه كرا ك نام دارد . بررسی‌های انجام شده توسط پلیس مبارزه با مواد مخدر نشان می‌دهد كه این ماده همان هرویین است كه به شكل خالص تر و به صورت فشرده در آمده و در بازار خرید و فروش می‌شود. علائمی چون بی‌قراری ، اسهال ، درد استخوان و عضلات ، استفراغ ، بی‌خوابی و حركات غیر ارادی در پاها معمولا چند ساعت پس از آخرین مصرف كراك نمایان می‌شوند . كراك هرویینی است كه تا حد امكان اشباع شده یعنی یك گرم كراك از 10 تا 100 گرم هرویین ساخته شده ولی قیمت آن هم قیمت هرویین و در بعض مواقع به مراتب ارزان تر از هرویین است. این نوع کراک اختصاصا در افغانستان (پس از اشغال آن توسط آمریکا ) تولید و فقط به ایران منتقل می شود. اعتیاد آن نسبت به هرویین بسیار شدید تر ، فوری تر و ترك آن بسیار مشكل تر است . كراك بر خلاف هروئین ، تریاك و حشیش و ... بدون بو است. چیزی شبیه دقیقا یك تكه گچ از دیوار كنده شده و به اندازه یك ماش که توجه هیچ كس را جلب نمی كند . در ترکیبات کراک علاوه بر هرویین اشباع شده موادی همچون : نمک آمونیوم – رنگ – قرص های مسکن – صابون کارولین – مرگ موش – داروهای آرام بخش – کورتن بی کربنات سدیم – اسید آمونیاک – اسیدهای دست ساز – مدفوع انسان – قرص های روان گردان – محلول های اسیدی که برای بازکردن مجاری فاضلاب استفاده می شود ( چنته ) موجود است. تاثیرات ابتدایی مصرف کراک گلودرد مزمن – گرفتگی صدا – تنگی نفس – برونشیت ( ورم نایژه ) نفخ ریه – درشت شدن چشمها ، ضربان قلب چند برابر ،منقبض شدن سریع رگها ، فشارخون بالا ( تشنج سکته مغزی وقلبی) – کاهش وزن شدید – سوءتغذیه می باشد. معتاد به كراك در پایان اولین سال اعتیادش حداقل كبد ، طحال ، دندانها ، حنجره و جوانی اش را قطعا از دست خواهد داد و هرگز نمی تواند بیش از یك ماه زندگی عادی داشته باشد. پس از یك ماه یا نئشه و در حال چرت زدن و خماری و یا در حال درد كشیدن است . بطور کلی در فرد معتاد تمام اجزائی که تحت تاثیر مستقیم کراک هستند ذره ذره نابود شده و می پوسند. گوشت بدن دچار عفونت می گردد و به قول معروف «کرم» می زند. حتما شنیده اید بعضی از معتادان به کراک وقتی می میرند آنها را غسل نمی دهند چون هنگام شستشو اجزای بدنشان از هم جدا می شود. معتادی كه 3 ماه بعد از مصرف كراك تا 30 كیلو از وزن بدنش كم می شود به گزارش «جهان»، روش مصرف این نوع هرویین تدخین و دود كردن است. این ماده فوق‌العاده اعتیاد آور است و قدرت اعتیاد آوری آن از هرویین معمولی كه به صورت پودر است ، تا چند برابر بیشتر است. از آنجا كه كراك شكل خالص تر هرویین است ، لذا آثار آن همانند پودر هرویین ولی با شدت بیشتر است. شدت این حالت بستگی دارد كه چه مقدار كراك مصرف شود و با چه سرعتی این ماده به مغز برسد . در واقع یكی از دلایل اعتیاد آوری بسیار زیاد هرویین و كراك این است كه خیلی زود به مغز می‌رسد. بیشتر كسانی كه كراك مصرف می‌كنند در ابتدا احساس سرخوشی و نشئگی می كنند ، همراه با این سرخوشی ، بدن گرم تر و دهان خشك می‌شود و فرد در دست ها و پاها احساس به اصطلاع سنگینی می‌كند. در مواقعی نیز فرد مصرف‌كننده دچار حالت تهوع و استفراغ و بی‌قراری شدید می‌شود . بعد از این حالات اولیه ، ممكن است تا چند ساعت سرگیچه پیش آید . در این وضعیت تمامی اعمال مغز تحت تاثیر آثار این ماده قرار گرفته و دچار نابسامانی می‌گردد . حركات قلب كند و تنفس در مواردی آنچنان آهسته می شود كه منجر به مرگ می‌گردد. اولین آثار مصرف مداوم كراك اعتیاد و وابستگی به آن است . بدیهی است با بروز اعتیاد ، هدف اصلی زندگی فرد مصرف‌كننده به دست آوردن و مصرف مواد خواهد بود. در واقع كراك به معنای واقعی كلمه سبب تغییرات بارز در مغز و رفتار می‌شود . وقتی كه وابستگی جسمی به كراك به وجود می‌آید ، بدن فرد به حضور این ماده در بدن عادت می‌كند ، به گونه‌ای كه اگر مصرف آن به یك باره قطع شود ، علائم محرویت بروز می‌كند. علائمی چون بی‌قراری ، اسهال ، درد استخوان و عضلات ، استفراغ ، بی‌خوابی و حركات غیر ارادی در پاها معمولا چند ساعت پس از آخرین مصرف كراك نمایان می‌شوند . كراك نیز همانند هروئین نه تنها مغز را به خود وابسته می‌كند ، بلكه با وابسته كردن روان فرد در وی میلی دائمی برای مصرف مواد را پدید می‌آورد كراك باعث كاهش تنفس می‌شود . این عمل از طریق تغییراتی كه در فعالیت سلولی / شیمیایی ساقه مغز بوجود می‌آید ، رخ می‌دهد. ساقه مغز كنترل اعمال غیر ارادی بدن را به عهده دارد و باعث تغییرات سیستم لیمبیك می‌شود . این سیستم مسئول كنترل عواطف است و تحت تاثیر كراك احساس لذت را افزایش داده ، باعث می‌شود كه پیام درد از نخاع به مغز انتقال پیدا نكند. به علت غلظت بالای هرویین در كراك و بدنبال آن وابستگی شدید فرد معتاد به آن ، درمان افرادی كه كراك مصرف می‌كنند باید جدی تر گرفته شود. درمان سم زدایی در مصارف كوتاه مدت بسیار موفق عمل می‌كند به شرط این كه درمان كاهش وسوسه به صورت غیر دارویی و یا با استفاده از داروی‌های مناسب و توصیه شده نهادهای علمی و دانشگاهی باشد. علاوه بر درمان دارویی ، افراد معتاد به كراك باید تحت درمان غیر دارویی نیز قرار بگیرند . مشاوره و روان درمانی ، خانواده درمانی ، گروه درمانی و كاهش آسیب‌ها حاصل از سوء مصرف مواد مخدر در این بیماران سودمند است. دیده شده است كه اختلالات رفتاری و تصمیم گیریهای لحظه‌ای در مصرف‌كنندگان كراك بسیار شایع تر از مصرف‌كنندگان هرویین است ، بنابرااین این افراد باید توجه داشته باشند كه در رفتارهای شخصی از جمله روابط جنسی حتما باید بهداشت فردی را كاملا رعایت كنند زیرا این افراد می‌توانند عفونت‌های جنسی ، ایدز وهپاتیت را به راحتی به شریك خود منتقل كنند. اگر فردی كراك را به صورت تدخین مصرف می‌كند ، باید توجه داشته باشد كه در صورت تغییر شیوه استعمال مثلا روی آوردن به بدترین شكل آن یعنی تزریق ، كمترین امید برای اعاده سلامت او باقی می‌ماند. افراد كراكی همچنین باید توجه داشته باشند كه در صورت استعمال این ماده مخدر اگر مخدر دیگری مثلا اكستاسی ، شیشه و امثالهم كه علایم رفتاری را تشدید می‌كند مصرف كنند ، مشكلات حادتری پیش روی آنها قرار می‌گیرد. به علت غلظت بالای هرویین و تاثیر زیاد آن در كراك ، معمولا این سوء برداشت در مصرف‌كننده بوجود می‌آید كه با مصرف مقدار كم كراك ، اثر مطلوب تری ایجاد می‌كند كه باوری كاملا غلط است. تحقیقات پلیس و لابراتوارهای دانشگاهی نشان می‌دهد كه اغلب در كراك مخلوط هرویین با تركیبات محرك مانند آمفتامین‌ها ، اكستاسی و امثالهم وجود دارد كه این امر بسیار خطرناك است و ممكن است حتی با یك بار مصرف ، فرد را از پای دربیاورد. تحقیقات نشان می‌دهد كه به علت غلظت بالای هرویین در كراك ، وابستگی و پیشرفت به سمت روش‌های خطرناك مصرف مانند تزریق خیلی سریع اتفاق می‌افتد . درمان كراك نسبت به سایر مخدرها به علل مختلف از جمله دست كم گرفتن شدت مشكل توسط مصرف‌كننده ، وجود مواد مخدر و محرك ، شرطی شدن قوی تر و شدید تر مصرف‌كننده به علت غلظت بالا ، سخت و طولانی تر است. پلیس ایران در گزارشی رسمی وجود ماده مخدر كراك در بازار كشور را تایید می كند و می‌گوید : ماده مخدر جدید كراك وارد بازار ایران هم شده است . ابتدا این ماده را افراد معتاد در قشرهای پایین جامعه مصرف می‌كردند ولی به تدریج در بین معتادین طبقات دیگر هم جا پیدا كرده است . معتادین کراک چگونه اند؟ یک نشانه ابتدایی سوء مصرف کراک، جدایی ناگهانی جسمی / روحی فرد از کانون خانواده و تغییر رفتار چشمگیر اوست. هرچند بسیاری از نشانه های زیر با مشکلاتی چون اختلالات احساسی یا گذراندن دوران سخت بلوغ مشابه است،اما هرگز نباید احتمال مصرف مواد محرک یا مخدر را از نظر دور داشت : ـ تغییرات بارز در شخصیت و رفتار ـ از دست دادن توجه و تمرکز ـ کاهش وزن ـ ناپدید شدن لوازم قیمتی خانه و نداشتن توضیح قانع کننده برای مقدار پول خرج شده ـ رفت و آمد با افراد معتاد ـ آشفتگی چشمگیر ـ رفتار کینه توزانه با افراد خانواده و دوستان ـ برنامه خواب نامنظم ـ بی توجهی به آراستگی ظاهری ـ پارانویا شدید (سوء ظن به همه) ـ بی قراری ـ اضطراب ۵ نشانه هشدار دهنده مصرف کراک به گفته معتادین به کراک حالات زیر در هنگام برطرف شدن آثار ماده محرک بروز میکنند : ـ نگرانی و بیقراری برای تهیه مجدد کراک ـ فقدان انرژی و بی اشتهایی ـ بی خوابی ـ داشتن احساساتی متناقض از عشق و تنفر نسبت به خود آیا راه حلی هم وجود دارد؟ بله، با این شرط که شخص معتاد با آگاهی از مراحل مختلف سم زدایی، دارو درمانی، شرکت در جلسات و این مطلب مهم که ترک اعتیاد، بازگشت به زندگی و تولدی دوباره خواهد بود، به مراکز درمانی معتبر مراجعه نماید. دوستان و خانواده این افراد باید شرایط ناگوار آنها را درک نموده و در این راه از پشتیبانی او دریغ نورزند تا شخص معتاد بتواند با موفقیت و در زمان کوتاه تری به حالت طبیعی بازگردد. ماده‌ای كه امروزه در كشور ما تحت عنوان كراك عرضه می‌شود ماده جدیدی است كه هیچ شباهتی به كراك بدست آمده از كوكایین ندارد . شكل ظاهری این ماده كلوخی شكل ، كرم رنگ و دارای پرزهایی شبیه پشمك می باشد . جرم حجمی آن پایین و سبك وزن است . طریقه مصرف آن همانند تریاك به صورت تدخین و با سنجاق و سوزن كه جایگزین سیخ و سنجاق شده است می‌باشد.. یكی از دلایل مهم شیوع مصرف این ماده مخدر، مصرف راحت آن ، بی بو بودن و سریع الاثر بودن است و مهمتر از همه اینكه گفته می شود مصرف این ماده اعتیاد ندارد. تحقیقات كنگره 60 نشان می‌دهد این ماده از تركیب هرویین ، قرص های روان گردان و مواد شیمیایی و اسیدی ناشناخته ساخته شده است طوری كه به آن شیره هرویین هم گفته می‌شود و خواص آن شبیه خواص مواد مخدر از خانواده تریاك و هرویین است در حالیكه به مراتب قوی تر و خطرناكتر از مواد فوق است و اعتیاد بسیار سنگینی كه از اعتیاد به تریاك و حتی هرویین سنگین تر و وحشتناك تر است به دنبال دارد .