
خانه مستوفی در خیابان ملا عبدالله تونی بشروی و کوچه مستوفی شهر بشرویه قرار دارد. این عمارت از جمله بناهای اعیانی است که در دوره قاجاریه ساخته شده و متعلق به شخصی به نام مستوفی میباشد. سبک معماری و بادگیرهای زیبا و ساباط در جانب شمال شرقی این سازه و تزیینات گچی در بخش های دیگر بنا از ویژگی های بارز منزل مستوفی به شمار می رود. پلان کلی این عمارت مستطیل شکل می باشد و ورودی آن در میانه ضلع جنوب غربی واقع شده است. پس از ورودی دالانی کم عرض قرار دارد که به حیاط متصل می شود. در طرفین دالان ورودی دو اتاق کوچک تعبیه شدهاست. صحن حیاط فضایی مستطیل شکل دارد که با آجرهایی مربع شکل فرش شدهاست. در ضلع شرقی این عمارت، ایوانی بزرگ قرار دارد که بر فراز آن سه بادگیر عظیم تعبیه شده است. این بادگیرها شامل یک بادگیر مستطیل شکل بزرگ در میانه و دو بادگیر هشت ضلعی در طرفین اند. بادگیر مستطیل شکل دارای دو دروازه چشمه در طرفین می باشد و به فضای درون ایوان منتهی میگردد. دو بادگیر دیگر به زیرزمینی که در ایوان واقع شده است، راه دارند. ایوان پوششی مسطح دارد و در بخش فوقانی با دو ستون هشت ضلعی و دو نیم ستون و سه قوس گهواره ای مزین شدهاست. فضای طرفین ایوان به صورت دو اشکوبه است. دیوار ضلع غربی عمارت با پنج طاق نمای عمیق و مرتفع تزیین شده است. این طاق نماها دارای رسمی بندی هایی گچی اند. در ضلع جنوبی و شمالی بنا، ورودی چند اتاق به چشم میخورد که در بخش بالا و اطراف ورودی ها، طاقچه ها و طاق نماهایی زیبا ساخته شدهاست. در گوشه شرقی بنا حوض خانه قرار دارد. حوض خانه فضایی هشت ضلعی دارد که حوض دایره ای کوچکی در مرکز آن ساخته شده است. این فضا با کلاه فرنگی زیبایی پوشیده شده و تزئینات رسمی بندی هنرمندانه ای دارد. زیرزمین عمارت که حکم سردخانه را داشته، فضایی مستطیل شکل دارد که با قوسی خفیف و آجرهای خفته و راسته اجرا شده است. در ضلع شمال شرقی منزل که مشرف به کوچه ای کم عرض است ساباطی به طول هجده متر ساخته شده که دیوارهای ساباط با بیست طاق نمای ظریف تزئین شده است. مصالح به کار رفته در منزل و ساباط مستوفی خشت خام و در قسمت هایی آجر با ملات گل و گچ میباشد. خانه مستوفی از بزرگ ترین خانه های بافت تاریخی شهر بشرویه است و از نظر تزئین و شیوه معماری در این بافت منحصر به فرد است. معماری این خانه مربوط به دوران قاجار بوده و از تزئینات خاص این دوره در آن بهره برده شده است و مهم ترین عنصر تزئینی این خانه كه همچون نماد شهری كویری در بشرویه از دور به چشم میخورد چندین بادگیر رفیع است كه هر یك حدود شش متر از بام بنا رفیع تر است و با گچ تزئین شده است. دیگر عنصر برجسته این بنا گنبدخانه آن است كه در سقف رفیع آن انواع تزئینات رسمی بندی و قطاربندی وجود دارد و درهای چوبی با شیشه های رنگی و گره سازی شده با طرح های هندسی، قوس های رومی با نیم دایره ای، رسمی بندی ها و قطاربندی و گچ بری هایی به سبك فرنگی، ستون های تزئینی ایوان اصلی و بخاری های آن از دیگر عناصر تزئینی مهم این بنا است. نقطه اوج تزئینات در این خانه، پنجره های مشبك گچی گنبد حوضخانه آن است و در كلاه فرنگی رأس این گنبد گلجام هایی وجود دارد كه بر مبنای شواهد موجود حداقل دارای شیشههای رنگی در چهار رنگ قرمز، نارنجی، سبز و بنفش است. نقوش هندسی آن از قطعاتی از دایره تشكیل شده كه اصطلاحاً با هم در حالت قهر و آشتی هستند كه به مرور زمان این تزئینات دچار آسیب های فراوان انسانی، جانوری و اقلیمی شدهاند.