
مردم استان خراسان جنوبی در دهه اول محرم آداب و رسوم بسیاری دارند که از جمله ی آنها می توان به عَلَم بندان و عَلَم-گَردان(عَلَم¬چرخ) اشاره کرد. مراسم عَلَم بندان یا علم بند در بیرجند و روستاهای این شهرستان در روزهای مختلف دهه نخست محرم از جمله روز اول، دوم، سوم، چهارم و هفتم انجام می شود. علمها اغلب بانی و عَلَم چی دارند که این شغل بطور موروثی به آنها منتقل شده است. در برخی مناطق بانیان، علمها را در خانه هایشان به اتفاق اقوام خود بسته و برای بقیه مراسم به مسجد و یا محل تجمع مردم می آورند.گروهی هم مراسم علم بندان را در مسجد انجام می دهند و برای این کار روز قبل از مراسم پارچه های علم را می شویند. روز علم بندان مردم را به وسیله «چاووشی خوانی» یا اعلام از بلندگو و یا شیپور زدن آگاه می کنند و پس از جمع شدن مردم، بزرگان و سادات محل، لباس، دستمال ها، پارچه ها و طوق علم را می بندند و در حین این کار اسپند دود می کنند و فردی چاووشی می خواند و دیگران صلوات می فرستند.پس از علم بستن، علم ها را به قبرستان می برند و دور قبرستان چرخانده و برای اهل قبور فاتحه می خوانند و در برخی روستاها، علم ها را به دور روستا می چرخانند. هم اکنون مراسم علم بندان در شهر بیرجند در شب اول ماه محرم انجام می گیرد. دراین مراسم ابتدا مجلس روضه خوانی در داخل حسینیه هیات برگزار می شود و بعد از آن تعدادی از سادات به همراه علمها در حالی که چاووشی می خوانند به داخل حسینیه می روند و علم را می بندند و دیگران نوحه خوانی می کنند و پس از بستن علم یکی از سادات آن را برداشته و دور حسینیه می چرخاند. پس از آن عزاداران در اطراف علم سینه می زنند که به آن «حسنی، حسینی» گفته می شود و در پایان علم¬ها را در جای مخصوص نصب می کنند.